Trường THPT Xuân Mai nằm ở địa phận thị trấn Xuân Mai, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội.

Trường THPT Xuân Mai được thành lập năm 1972. Ban đầu trường có tên là trường Thanh niên lao động XHCN. Ra đời trong những năm tháng kháng chiến chống Mĩ, trường có nhiệm vụ vừa dạy văn hóa vừa tổ chức cho học sinh lao động sản xuất.

Năm đầu thành lập trường có khoảng trên 20 giáo viên và chiêu sinh được 200 học sinh ở khắp các huyện thuộc Hà Tây cũ. Hiệu trưởng đầu tiên của trường là thầy Trịnh Tiến Hòa - Bí thư tỉnh đoàn Hà Tây lúc bấy giờ.

Trong hoàn cảnh đất nước vẫn còn chiến tranh, thiếu thốn các điều kiện phục vụ cho giảng dạy, học tập, sinh hoạt, nhưng thầy trò nhà trường đã khắc phục khó khăn, vừa học tập vừa lao động sản xuất. Học sinh ngoài việc lên lớp, buổi chiều phải lên đồi chè, chăm sóc lúa, chăn nuôi lợn … Cuối năm 1973, cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn quyết định, nhiều học sinh của nhà trường đã lên đường nhập ngũ.

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, trường chuyển dần sang chế độ học phổ thông và đến năm 1979 thì được Ty Giáo dục Hà Tây (cũ) quyết định đổi tên thành trường cấp III Xuân Mai nay là trường THPT Xuân Mai.

Trải qua hơn 40 năm xây dựng và trưởng thành, đến nay trường đã có 1 cơ ngơi khang trang với 45 phòng học, 1 phòng học đa năng, 2 phòng tin học, các phòng bộ môn, khu hiệu bộ, nhà đa chức năng … số giáo viên lúc đông nhất là 145 người và số học sinh lúc đông nhất lên đến trên 3000 học sinh. Từ năm 2008, trường được công nhận là trường Chuẩn Quốc gia. Đảng bộ nhà trường liên tục được công nhận là Đảng bộ trong sạch vững mạnh. Đoàn trường và Công đoàn cũng đã có nhiều đóng góp vào thành tích chung của nhà trường, nhiều năm liên tục được cấp trên khen thưởng.

Năm học 2019 - 2020, nhà trường có 111 CBGV - NV, trong đó có 22 thạc sĩ, 103 người có trình độ đại học. Đảng bộ nhà trường có 5 chi bộ với 87 đảng viên. Toàn trường có 45 lớp với 1942 học sinh.

Trong những năm vừa qua, tập thể CBGV-NV và học sinh của nhà trường đã không ngừng phấn đấu để nâng cao chất lượng dạy và học. Nhiều giáo viên liên tục được công nhận là chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, nhiều giáo viên đạt giáo viên giỏi cấp thành phố và quốc gia. Số lượng học sinh đỗ Đại học, Cao đẳng ngày càng tăng, chiếm khoảng 40% số học sinh tốt nghiệp hàng năm, có nhiều em đỗ thủ khoa.

Những thành tích đã đạt được của CBGV - NV và học sinh vừa là niềm tự hào của nhà trường, vừa là động lực để thầy và trò trường THPT Xuân Mai tiếp tục phấn đấu để đạt được những thành tích cao hơn nữa trong những năm học tới.